Preparatura je jedna vrsta guste i bjele vodene boje pripremljene od krede, gipsa ili nekog sličnog materijala, s tutkalom, želatinom ili akrilnom emulzijom.
Prema vezivu razlikuju se četiri vrste preparatura: tutkalno-kredna (vezivo je tutkalo), polumasna ili poluuljana ili emulzijska (vezivo je emulzija – mješavina hidrofilnog i hidrofobnog veziva), uljana (vezivo je ulje) i disperzna (vezivo je disperzija akrilne smole u vodi). Svaka od njih ima određene prednosti i nedostatke.
Tutkalo-kredna preparatura se brzo suši, ne žuti jer nema ulja koje dovodi do tamnjenja, ali je manje elastična od ostalih preparatura. Upija i krta je, pa bez dodatne obrade kojom se smanjuje upojnost, nije preporučljiva za platno. Uglavnom se koristi na dasci.
Polumasna preparatura je zbog emulgiranog ulja manje upijajuća, otpornija je na djelovanje vlage i elastičnija je u odnosu na tutkalo-krednu preparaturu. Bolje je prilagođena uljanoj tehnici i platnu kao elastičnijem nosiocu slike. Zbog ulja žuti i zahtjeva duže sušenje (barem 6 mjeseci).
Uljana preparatura je najbolje prilagođena uljanoj tehnici, ali zbog ulja zahtjeva dugo sušenje (čak do 3 godine) kojem se uglavnom ne posvećuje dovoljna pažnja pa je tehnolozi nazivaju “otrovom uljane slike”. Veliki broj slika iz 19. st. izvedenih na uljanim preparaturama brzo je počeo da propada. Razlog tome je nedovoljno sušenje preparature, slabo tutkaljenje i prevelika upotreba sikativa zbog čega platno postaje krto i raspada se.
Disperzna preparatura je novijeg datuma, do sada je pokazala dobra svojstva, a njenu pravu vrijednost će pokazati njeno trajanje. Najbolje je prilagođena tehnici akrilika, ali pokazuje dobra svojstva s temperom i uljem. Elastična je i ne žuti. Zrno tkanja poslje prepariranja mora ostati uočljivo i “živo”, preparatura ne treba prekriti strukturu platna. Veća površina zbog zrnaste teksture omogućuje i čvršće povezivanje boje s podlogom. Dobro izvedena preparatura mora umjereno upijati vezivo da bi se čvrsto vezala s bojenim slojevima slike. Poznato je da ako odleži svaka preparatura sazrjeva i postaje kvalitetnija podloga slike.
Najbolje se pokazala kombinacija hladnog tutkaljenja i disperzne preparacije, platno ima najbolji ” rad “, moguće ga je saviti u tubu bez nastanka pukotina na djelu.